NÖSEMA HASTALIKLARI VE TEDAVİSİ
Nösema hastalığının 2 türü vardır. Birincisi Nösema Apis, ikincisi ise Nösema Serenadır.
Nösema Apis arının kış aylarında kovan içerisinde devamlı bal tüketmesi,taze polenin olmaması ve soğuk havalarda uçuş yapamadığından kabızlık çekmesi ve daha sonra erken ilkbaharda taze polen ve nektara kavuşması ile birlikte ishal olur, bu süreç 3-4 gün sürer daha sonra arının dışkısı normale döner. Apis hastalığının belirtileri kovan kapakları üzerine veya uçuş tahtası üzerine sarı renkli uzun dışkı yapmasıyla belirlenir, herhangi bir tedavi gerekmeyen ,bulaşıcı olmayan geçici hastalıktır.
Nösema Serena hastalığı tek hücreli bir bakterinin arının sindirim sistemine yerleşerek arının erken yaşlanmasına, halsizliğine, uçma becerisini kaybetmesine ve iştahsızlığa sebep olan şok tehlikeli bir hastalıktır. Hastalığın belirtileri kovan önünde yerde arıların uçamayıp yürüme lerinden karın yapılarını şişkinliğinden, çok hızlı nüfus azalışından, canlı arıyı sıkıldığında kanlı iltihabın görülmesi ile anlaşılır. Hastalığın oluşmasındaki ben belirgin sebep arının temiz su kaynağının olmamasıdır. Arıcılığın faaliyet gösterildiği köy ve meralarından geçen akarsu kaynaklarına ne yazık ki pis su ve temizlik sularının dökülmesi sonucu bu hastalık arının su ihtiyacını bu kirli sudan gidermesi sonucu oluşur. Hastalık geç sonbaharda başlamışsa o koloninin kurtulması imkansız gibidir . Erken ilkbaharda hastalık baş gösterdi ise taze polen ve nektar ile birlikte yapılacak takviyeli şuruplama ile koloninin kurtulması görülmüştür. Şuruplama (dışarıdan besleme) yapılırken arıcı bazı uygulamalara ve ek katkı malzemeleri ne ihtiyaç duymaktadır, bunlar şurubun 1 gün önce hazırlanarak mayalanması sağlanır ılık bir şekilde içerisine limon, sirke, doğal anason yağı, alkol, yumurta sarısı koyarak teşvik şuruplama ile İştahsız olan arının anason yağı ile şuruba ilgisi çekilir sirke veya alkol ile hortumundaki parazitlerin ve diğer organlardaki bakterilerin yok olması ve yumurta sarısı ile protein ihtiyacı karşılanmış olan şurup ile hastalıta iyileşme gözlenmiştir.